Deïnstitutionaliseren kan je leren.

Nederland is het meest geïnstitutionaliseerde land ter wereld. Nergens wonen zoveel mensen in een instituut, niet alleen in de ouderenzorg, ook in de jeugdzorg en de GGZ.

Instituutszorg is de duurste zorg die je kunt bedenken. Zorg thuis het meest goedkoop.

De afschaffing van de AWBZ gaat gepaard met een strengere indicaties voor opname in een instituut. Verpleeg- en verzorgingshuizen worden voorzieningen voor mensen die gemiddeld nog een levensverwachting hebben van minder dan twee jaar. Het zorgbeleid daar moet gebaseerd zijn op kwaliteit van leven. Het leven met de kwalen en beperkingen dragelijk te maken, dus minder medisch gedreven en meer welzijnsgedreven.

Mensen willen zo lang mogelijk thuis blijven, niemand wil in een instituut wonen. Iedere opname is in feite gedwongen.

De maatschappelijke opgave om te deïnstitutionaliseren kan alleen maar worden gerealiseerd als er tegelijkertijd meer voor ouderen geschikte woningen beschikbaar komen op de woningmarkt. Voor iedere intramurale plaats die wordt opgeheven moet een extra geschikte woning beschikbaar komen. Ik zie dat nu niet gebeuren. Toch moet dat want zelfstandig wonen en wonen in een instituut zijn communicerende vaten.

Een tweede belangrijke voorwaarde is de organisatie van de ongeplande zorg, ‘ik druk op een knop en dan heb ik contact met een zuster’. Deze voorziening is voor zelfstandig wonende ouderen bijna niet bereikbaar of beschikbaar,maar wel noodzakelijk om institutionele zorg overbodig te maken.

Er is werk aan de winkel, niet jammeren dat het verzorgingshuis verdwijnt, maar systemen en voorzieningen in de lucht brengen die het mogelijk maken voor mensen om thuis te blijven wonen. Moderne technologie, gebaseerd op internettoepassingen, op basis van open standaarden gaat ons daarbij helpen. Die technologie is hardware-onafhankelijk en daardoor betaalbaar en dus bereikbaar voor iedereen.

De maatschappelijke uitdaging is om institutionele zorg met permanent verblijf helemaal overbodig te maken.