Ik ga mij in toenemende mate ergeren aan de Engelse woorden en begrippen waar zorgmanagers zich van bedienen. Volgens mij weet iedereen wel welke woorden en begrippen ik bedoel, dus ik hoef geen voorbeelden te noemen. Ik wil ook geen pleidooi houden om voor het Engels woord een goede Nederlandse vertaling te maken, want hoe moet je benchmarking vertalen? Het is letterlijk de maatstreep op de werkbank van de manager, dat begrijpt niemand. Ik wil het verschijnsel op een andere manier aan de orde stellen. Volgens mij staat het denken voor een bepaalde visie, een visie op zorg, een visie op de organisatie van de zorg. Ik wil daarvoor de catering ( de voedingsdienst) als voorbeeld gebruiken. Op enig moment werd het mode om de voedingsdienst niet meer als zorg te zien en dan kon het worden uitbesteed. (outsourcing), in navolging van de schoonmaak en de huisvesting (facility’s).
Nu doet zich in de voedingsdienst van instellingen de merkwaardige situatie voor dat een systeem dat is ontwikkeld voor bedpatiënten tot norm wordt verheven voor alle bewoners c.q. de cliënten van veel zorginstellingen. Voor de categorie bedpatiënten is bedacht dat het handig is om de warme maaltijd alvast in porties op een bord aan te bieden op een dienblad samen met de soep en het toetje. Dit systeem voldoet ook in vliegtuigen. Maar voor mensen die gewoon aan een tafel kunnen zitten is die manier van eten natuurlijk behelpen. Toch is het systeem zeer overheersend aanwezig in zorginstellingen. Door standaardisatie (geproportioneerd aanleveren) en rationalisatie (ontkoppeld koken) en met behulp van automatisering (keuzemenu, maar wel drie weken vooruit) is de maaltijdverstrekking in veel zorginstellingen ver weg komen te staan van de normale situatie bij mensen thuis.
Toch is iedereen ervan overtuigd dat goed eten en drinken een kwaliteit van leven is. Mensen gaan uit eten om elkaar te leren kennen of van elkaars gezelschap te genieten. Samen eten met mensen waar je graag mee om gaat is een vorm van genieten van het leven. Eten en drinken is ook in onze Nederlandse samenleving geen noodzakelijk kwaad meer. Lang tafelen en natafelen komst steeds meer voor, niet iedere dag maar vooral in de vrije tijd en als vakantiebesteding. Lekker koken thuis is populair, getuige de vele kookprogramma’s op de televisie en de vele kookboeken die worden verkocht. Ik ben van mening dat de dagelijkse maaltijden een prominente plaats moeten krijgen in zorginstelling. Ik ken verpleeghuizen waar meer dan 90 % van de bewoners in het restaurant en a la carte eet. De kok vraagt de bewoner waar ze vandaag zin in heeft. Lekker eten samen met mensen waar je graag mee omgaat is basiszorg en geen franje.
De grote productiekeukens die de laatste tijd uit de grond zijn gestampt worden over een aantal jaren weer gesloten. Klein is fijn, vers is lekker, eten is zorg.
U kunt reageren door een mail te sturen naar frisoteerink@bestuursadvies.nl