Regie over eigen leven

Directeuren van instituten blijven benadrukken dat hun bewoners de regie over hun eigen leven kwijt zijn en daarom alleen nog maar in een instelling kunnen wonen. Daar kunnen ze gebruik maken van de 24-uurs-zorg. Ze blijven benadrukken dat onze samenleving  niet zonder intramurale voorzieningen kan bestaan. Er zou een categorie ouderen blijven die aangewezen zijn op dit soort voorzieningen.
Zorgvoorziening Zijloever in Leiden verzorgt ouderen thuis als alternatief voor opname in het verzorgingshuis of verpleeghuis. Dat doen ze al bijna vijftien jaar en er is in die tijd geen enkele oudere gedwongen overgeplaatst naar een verzorgings- of verpleeghuis. De Zorgvoorziening Zijloever noemt zich het eerste verzorgingshuis zonder  muren.
De kwaliteit van zorg in verpleeghuizen staat niet alleen politiek, maar ook maatschappelijk ter discussie. Bijna alle opnamen in het verpleeghuis zijn gedwongen, door een gebrek aan alternatieven. Het verpleeghuis is een door medici gedomineerde omgeving die door aard en inrichting volstrekt ongeschikt is om in te wonen. Toch gebeurt dit, met alle, soms verschrikkelijke, gevolgen van dien. Het institutionele karakter werkt vervreemdend. Daar hebben niet alleen de bewoners last van, ook de medewerkers doen dingen die ze thuis nooit zouden doen. Het werk- en leefklimaat wordt bepaald door het ‘regiem’, de dagorde van het instituut. In het verpleeghuis pakken ze je eigen leven af en komt het instituutsleven er voor in de plaats. Die wereld produceert toiletrondes en opsluiting. Wel of niet incontinent, de bewoners krijgen een luier om, dat is makkelijk. De luiers van tegenwoordig hoeven maar drie keer per etmaal te worden verschoond, de fabrikant adverteert er mee. “Plast u maar in uw luier meneer, dat vinden we helemaal niet erg” zegt het personeel. Wist u dat een luier knispert als je loopt? De luier is wellicht onzichtbaar maar niet onhoorbaar. Weet u hoe het voelt als je een flinke plas doet in de luier. Dat voelt alsof je tot je navel in een warm bad zit. Daarom drink je maar niet zoveel anders moet je zo vaak. Dit heeft weer nadelige gevolgen voor de gezondheid.
De koplopers in de verpleeghuiswereld slopen de verpleeghuizen. Het gaat niet om de kwaliteit van de zorg maar om de kwaliteit van leven. Iedereen moet weer de regie krijgen over zijn eigen leven, dus juist niet overnemen. Ouderen verzetten zich, vaak met hand en tand, tegen opname in een instituut omdat ze bang zijn de greep op hun leven kwijt te raken. Dat is een terechte angst. De zorg moet zorg verlenen en de oudere de regie over zijn eigen leven terug geven. Dat lijkt mij een leuke uitdaging.
U kunt reageren op dit nieuws door een email te sturen naar frisoteerink@bestuursadvies.nl