Ook in de Verenigde Staten is grote zorg over de levenskwaliteit van mensen met een dementie. Ik heb daar in juni 2006 een aantal instellingen bezocht die werken volgens ‘The Eden Alternative’. Het Eden Alternatief is inmiddels uitgegroeid tot een kwaliteitscertificaat. Bill Thomas is de grondlegger van het principe, dat bekend is in alle Engels sprekende landen, maar bij mijn weten in ons land nog volstrekt onbekend is. Het Eden Alternatief richt zich op alle kwetsbare ouderen in zorgsituaties en is ook nu weer erg gedreven door een bepaalde (levens)visie. Het Eden Alternatief kent tien principes. Het eerste principe gaat er van uit dat kwetsbare ouderen het meeste lijden onder eenzaamheid, verveling en hulpeloosheid. Om de eenzaamheid te bestrijden moeten zorgorganisaties prettig gezelschap aanbieden. Om de verveling te bestrijden moeten bewoners de gelegenheid krijgen om zorg aan te bieden in plaats van altijd maar zorg te krijgen. De verveling kan worden tegengegaan door spontaniteit te bevorderen.
Het tweede principe is gebaseerd op het inzicht dat institutionalisering moet worden tegen gegaan. Dat kan door uit te gaan van de menselijke maat. Bij deze maat horen huisdieren, veel planten, kinderen. Huisdieren en planten om voor te zorgen en kinderen om iedere dag van te genieten.
Het derde principe gaat uit van het bevorderen van de onderlinge contacten, betekenisvolle relaties tussen de bewoners onderling en tussen medewerkers en de bewoners. Het vierde principe gaat uit van een kansrijke omgeving, die voldoende ruimte en gelegenheid biedt aan bewoners om op allerlei fronten actief te blijven, iets te geven en iets te ontvangen. Het vijfde principe gaat om de bestrijding van de verveling. Dat kan door veel onverwachte en niet geplande activiteiten te bevorderen. Mijn bezoek bleef niet onopgemerkt. Het bezoek was een welkome onderbreking van het dagelijkse ritme. Het zesde principe stimuleert het ongeprogrammeerde dagelijkse leven. Een belangrijk begrip is in dit verband de ‘Human Habitat’. Je moet het leven leven en alle feestjes vieren. Het zevende principe spreekt zich uit tegen de medicalisering van het alledaagse leven en het daarmee gepaard gaande overdadige gebruik van medicijnen. Medicijnen zijn niet belangrijk, wel persoonlijke groei. Het achtste principe spreekt zich uit tegen een autoritaire organisatie. Zoveel mogelijk verantwoordelijkheden en bevoegdheden op het uitvoerende niveau in de organisatie. Bij de medewerkers die in rechtstreeks contact staan met de bewoners. Uitgangspunt is teamvorming, zoveel mogelijk multidisciplinair. Het negende principe erkent dat het Eden alternatief geen programma is maar een proces, waar voortdurend aan moet worden gewerkt en dat nooit af is. Het tiende principe gaat over het belang van leiderschap. Leiderschap geeft richting, geeft het voorbeeld. Als het management geen comittment heeft, houdt alles op.
Het Eden Alternatief is de moeite waard om kennis van te nemen. Alle pogingen om de kwaliteit van leven van mensen met een dementie te verbeteren verdienen onze steun.
U kunt op dit nieuws reageren door een email te sturen naar frisoteerink@bestuursadvies.nl